Przygotowanie do badania krwi
W celu wykonania najbardziej popularnych badań laboratoryjnych, ale i tak zwanych specjalistycznych, konieczne jest pobranie krwi. Najczęściej pobierana jest krew żylna. Materiał do badań pobierany jest w punktach pobrań przez uprawniony do tego personel. Spośród badań wykonywanych z krwi, osocza (część płynna krwi uzyskiwana poprzez zastosowanie antykoagulantu – substancji hamującej krzepnięcie krwi) lub surowicy (osocze pozbawione fibrynogenu – część płynna krwi) najbardziej znane i wykorzystywane są:
- Morfologia krwi obwodowej – ocena składu komórkowego krwi wraz z analizą wskaźników czerwonokrwinkowych i płytek krwi, a w przypadku „rozmazu” z oceną populacji krwinek białych (ocena mikroskopowa)
- Stężenie wybranych parametrów biochemicznych – glukoza („cukier”), cholesterol i jego frakcje (LDL, HDL), triglicerydy, mocznik, kreatynina, białko, albumina, bilirubina, jony sodowe, potasowe, chlorkowe, fosforany
- Aktywności enzymów – aminotransferazy – asparaginianowa i alaninowa (enzymy wątrobowe), fosfatazy, transpeptydazy
- Stężenie hormonów TSH, fT3 i fT4 - oceniających funkcję tarczycy
- Stężenie hormonów płciowych – FSH, LH, estradiolu, progesteronu, prolaktyny, testosteronu
- Stężenie markerów nowotworowych
- Badania układu hemostazy – czas PT i APTT
Aby uzyskać wynik o wysokiej wartości użytkowej dla pacjenta i lekarza klinicysty niezbędne jest odpowiednie przygotowanie się pacjenta do badań.
Standardowo krew do badań laboratoryjnych powinna być pobierana:
1. Na czczo – co najmniej 12 godzin, w razie konieczności dopuszczalne jest wypicie niewielkiej ilości wody
2. W godzinach porannych
3. Po przespanej nocy (badanie nie poprzedzone wysiłkiem fizycznym)
4. W pozycji siedzącej
5. W miarę możliwości po odstawieniu leków i preparatów witaminowych (chyba, że lekarz zaleci inaczej!)
6. W okresie normalnej diety – bez głodzenia, czy też obfitych posiłków
7. Nie w okresie miesiączki
8. W miarę możliwości po wyeliminowaniu przyczyn stresu.
W przypadku badań specjalistycznych, mogą obowiązywać dodatkowe formy przygotowania się do analiz. Przykładem może być oznaczanie PSA – markera raka stercza, gdzie istnieje wysokie prawdopodobieństwo uzyskania fałszywie dodatniego wyniku badania gdy jest ono wykonywane po badaniu per rectum, długotrwałej jeździe pociągiem, na rowerze,
a nawet po współżyciu płciowym.
Nasza propozycja: badania morfologii krwi obwodowej, poziomu glukozy, a także cholesterolu i jego frakcji oraz triglicerydów (profil lipidowy) wykonuj co najmniej raz w roku. W przypadku kobiet stosujących doustną antykoncepcję badaj regularnie aktywność enzymów wątrobowych i układ krzepnięcia. W przypadku mężczyzn po 40. roku życia - raz w roku badaj stężenie PSA. Wykonywanie oznaczeń innych markerów konsultuj zawsze z lekarzem rodzinnym.